Thị trường chứng khoán với đa dạng sản phẩm giao dịch là lựa chọn của rất nhiều nhà đầu tư hiện nay. Bước đầu khi tham gia vào thị trường thì nhà đầu tư phải học hỏi và tiếp xúc với rất nhiều thuật ngữ. Và một trong những thuật ngữ quan trọng mà bài viết này 3Gang muốn giới thiệu đến các bạn đó chính là giá trần là gì cũng như các quy định về giá trần. Đây là phần kiến thức quan trọng và cần thiết trong đầu tư, vì vậy bạn đọc không nên bỏ qua bài viết này.
Giá trần chứng khoán là mức giá thấp nhất mà các nhà đầu tư nên bán cổ phiếu mình đang nắm giữ. Đây có thể là mức giá mà nhà đầu tư tự đặt ra để khi giá chứng khoán giảm về mức này thì sẽ thực hiện lệnh bán. Điều này cũng là để hạn chế mức lỗ tốt nhất.
Trên bảng giá chứng khoán tại các Sở giao dịch thì các loại giá sẽ được quy định bằng màu sắc để giúp nhà đầu tư dễ dàng phân biệt. Đối với chứng khoán, theo quy định của sàn HOSE và sàn HNX thì giá trần sẽ được quy định bằng màu tím.
Ý nghĩa của giá trần chứng khoán
Khi đặt ra mức trần giá thì mục tiêu của chính phủ là kiểm soát giá để bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng. Tùy theo từng thị trường mà mức giá trần sẽ có những ý nghĩa khác nhau.
1. Đối với kinh tế vĩ mô
Khi giá cân bằng trên thị trường được xem là quá cao thì bằng cách đặt ra một mức giá trần thấp hơn, chính phủ đặt hy vọng rằng người tiêu dùng sẽ mua được hàng hóa với giá thấp. Điều này được xem là có ý nghĩa xã hội to lớn và những người có thu nhập thấp vẫn có quyền mua bán hàng hóa quan trọng.
Chính sách này cũng thường được áp dụng ở một số thị trường như thị trường nhà ở, thị trường vốn,…
Giả sử không có sự can thiệp của chính phủ thì thị trường ở trạng thái cân bằng tại điểm E, với giá P * và sản lượng là Q *. Nếu như P * được xem là ở mức quá cao thì chính phủ sẽ đặt giá trần là P1 trong đó P1 < P *. Tại mức giá P1, lượng cung giảm xuống là QS1 và lượng cầu cũng tăng lên QD1.
Thị trường lúc này sẽ không còn giữ được trạng thái cân bằng. Và thị trường sẽ lập tức xảy ra tình trạng khan hiếm hàng hóa hoặc thừa cầu bởi khi đó lượng cầu đang lớn hơn lượng cung.
2. Đối với thị trường tự do
Ở thị trường tự do thì trạng thái dư cầu chỉ là tạm thời bởi nó tạo ra áp lực tăng giá. Điều này làm cho lượng cầu dư thừa dần bị loại bỏ và khi đó thị trường di chuyển đến điểm cân bằng. Tuy nhiên ở đây, quy định của chính phủ về giá trần sẽ khiến giá không thể tăng vượt quá P1. Điều này làm cho thị trường không trở lại trạng thái cân bằng.
Hậu quả của sự thiếu hụt hàng hoá chính là: Ở mức giá P1 thì nhiều người tiêu dùng sẽ không thể mua được hàng hoá để thoả mãn nhu cầu của mình; việc xếp hàng xảy ra làm cho việc mua hàng mất nhiều thời gian hơn; các thị trường ngầm có cơ hội nảy sinh do khan hiếm hàng hóa…
Những hậu quả này có thể gây tổn hại trực tiếp đến lợi ích của người tiêu dùng. Điều này sẽ không giống như kỳ vọng ban đầu của nhà nước.
Cách tính giá trần chứng khoán như thế nào?
Giá trần chứng khoán được tính toán dựa theo giá tham chiếu và biên độ dao động của các sàn. Cách tính cụ thể là:
Giá trần = Giá tham chiếu x (1 + Biên độ dao động)
Các quy định về giá trần trong chứng khoán
Trên bảng giá chứng khoán tại các sàn giao dịch thì các loại giá sẽ được quy định bằng màu sắc để giúp nhà đầu tư dễ dàng phân biệt. Đối với giá trần chứng khoán thì sàn HOSE và HNX có quy định là màu tím.
Ngoài ra, ở một số công ty chứng khoán thì các nhà đầu tư còn có thể đọc được giá trần bằng cách nhìn vào ký hiệu. Theo đó, giá trần sẽ được thêm ký hiệu CE và giá sàn được thêm ký hiệu FL bên cạnh. Đặc biệt trong chứng khoán thì giá trần còn được áp dụng quy tắc làm tròn để giải quyết vấn đề khi giá tham chiếu nhân với biên độ dao động đa phần là cho ra số lẻ.
Phân biệt về giá trần và giá sàn trong chứng khoán
Trên bảng giá chứng khoán tại các sàn giao dịch thì giá trần và giá sàn là hai chỉ số giá quan trọng và nằm bên cạnh giá tham chiếu mà nhà đầu tư cần nắm được. Tuy nhiên, không ít người mới tham gia đầu tư và tìm hiểu về chứng khoán sẽ có sự nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ này. Bảng dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ cũng như phân biệt giá trần và giá sàn trong chứng khoán một cách dễ dàng hơn.
Quy tắc làm tròn giá trần, giá sàn và biên độ dao động
Theo quy định thì biên độ dao động của sàn HOSE, sàn HNX và sàn UpCom lần lượt là 7%, 10% và 15%. Vậy nên khi giá tham chiếu nhân với biên độ dao động thì chủ yếu sẽ cho ra con số lẻ. Vậy nên, ta có quy tắc làm tròn giá sàn và giá trần để xử lý vấn đề này như sau.
Ví dụ minh họa:
Cổ phiếu A trên sàn HOSE có giá tham chiếu là 79.800 VND/ cổ phiếu. Biên độ dao động của sàn HOSE là 7% tương đương với 5,586. Theo lý thuyết thì ta có giá trần là 79.80*(1 + 7%) = 85.386 và giá sàn là 79.80*(1 – 7%) = 74.214
Giá cổ phiếu A lớn hơn 50.000 VND nên bước giá mỗi lần nhảy phải chia hết cho 100. Lưu ý là giá trần và giá sàn cũng không ngoại lệ. Hai giá trị 5.500 và 5.600 là 2 giá trị gần với 5.586 nhất và cũng thỏa mãn điều kiện chia hết cho 100. Một quy định khác là giá trị biên độ dao động làm tròn không được lớn hơn giá trị ban đầu. Vậy chỉ có giá trị 5.500 lúc này là thích hợp nhất.
Vậy giá trần của cổ phiếu A sẽ là 79.80 + 5.500 = 85.3 và giá sàn sẽ là 79.80 – 5.500 = 74.3.
Các quy tắc cần nhớ khi làm tròn giá trị biên độ giao động:
- Giá trị biên độ phải phù hợp với quy định về bước giá chia hết.
- Giá trị biên độ làm tròn phải bé hơn giá trị biên độ lý thuyết khi nhân với % biên độ theo quy định của từng sàn.
Giá trần, giá sàn và giá tham chiếu có điểm gì giống nhau
Thị trường chứng khoán hiện nay có nhiều tiềm năng và nhiều cơ hội để tìm kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên trên thực tế thì không phải nhà đầu tư nào cũng có được thành công ở thị trường chứng khoán. Bởi những kiến thức cơ bản nhưng nhà đầu tư vẫn không nắm rõ được thì họ khó có thể vận dụng được lý thuyết vào việc thực hành, đặt lệnh giao dịch mua, bán trên sàn giao dịch.
Giá tham chiếu là mức giá đóng cửa của phiên giao dịch trước đó. Cụ thể trên bảng giá chứng khoán thì giá tham chiếu sẽ được hiển thị bằng màu vàng. Giá tham chiếu còn là mức giá cơ sở để tính được giá trần và giá sàn của một ngày giao dịch.
Điểm giống nhau thì cả giá trần, giá sàn và giá tham chiếu đều là mức giá của một mã cổ phiếu nào đó và được quy định tại sàn giao dịch chứng khoán. Dựa vào các mức giá này mà nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định đầu tư phù hợp nhất và đảm bảo an toàn cho nguồn vốn của mình.
Nhìn chung qua bài viết trên, 3Gang đã cố gắng gửi đến nhà đầu tư những thông tin quan trọng và cần thiết về giá trần, giá sàn và cách tính chính xác của các loại giá này cũng như hướng dẫn quý bạn đọc về cách xem chúng trên bảng giá chứng khoán. Chúng tôi hy vọng nhà đầu tư có thể vận dụng kiến thức này để phân tích và lên chiến lược đầu tư một cách lại hiệu và an toàn. Cuối cùng, 3Gang gửi lời cảm ơn chân thành đến quý bạn đọc vì đã dành thời gian tham khảo bài viết giá trần chứng khoán là gì!
