Dạo gần đây, 3Gang nhận được rất nhiều phản hồi từ phía độc giả về vấn đề “ Beta là gì? Beta có ý nghĩa gì?…” Vì vậy chúng tôi thực hiện bài viết này với mục đích cung cấp thông tin để quý bạn đọc và quý nhà đầu tư hiểu rõ hơn về Beta cùng các vấn đề liên quan, sau đây mời bạn đọc tham khảo!
Hệ số Beta là gì?
Beta (β) còn được gọi là hệ số rủi ro. Đây được coi là công cụ tính toán mức độ rủi ro của một cổ phiếu hoặc toàn bộ danh mục đầu tư của các nhà giao dịch. Chỉ số này phản ánh độ tương quan của biến động cổ phiếu so với toàn bộ thị trường thông qua cách so sánh sự thay đổi về giá.
Ý nghĩa của hệ số Beta
Tùy khẩu vị rủi ro mà mỗi nhà đầu tư sẽ có những phương pháp giao dịch khác nhau cũng như có cách thức quản lý vốn phù hợp để mang lại kết quả đầu tư cao nhất. Dùng Beta, nhà đầu tư sẽ biết được mối liên hệ giữa tài sản mà mình đang đầu tư với thị trường như thế nào. Hệ số Beta giữ vai trò quan trọng trong mô hình định giá tài sản vốn và nó được tính toán dựa trên phân tích quy hồi. Hiểu một cách đơn giản hơn thì hệ số Beta thể hiện mức độ phản ứng của một mã chứng khoán so với sự biến động của toàn thị trường.
Việc tính toán chỉ số Beta có ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi khi so sánh giá trị của hệ số Beta với 1 thì nhà đầu tư có thể xác định trước về mức độ rủi ro của cổ phiếu, từ đó thì nhà đầu tư có thể tính toán và đưa ra quyết định đầu tư phù hợp hơn. Chỉ số Beta giúp các nhà đầu tư nhận định được liệu một cổ phiếu nào đó có đi cùng hướng với các cổ phiếu khác trong thị trường hay không và mức độ biến động, rủi ro của nó so với thị trường như thế nào.
Phân tích Beta trong từng trường hợp:
– Hệ số β= 0: Điều này cho thấy sự biến động của cổ phiếu là hoàn toàn độc lập so với sự biến động của thị trường.
– Hệ số β < 0: Điều này cho thấy chứng khoán có biến động ngược chiều so với biến động của thị trường.
– Hệ số β > 0: Điều này cho thấy sự biến động của thị trường có ảnh hưởng đến chứng khoán đó. Khi β > 0 sẽ có 3 trường hợp như sau:
- Nếu β = 1 nghĩa là mức độ biến động của chứng khoán bằng với mức độ biến động của thị trường.
- Nếu β < 1 nghĩa là mức độ biến động của chứng khoán thấp hơn mức độ biến động của thị trường. Điều này đồng nghĩa với việc chứng khoán ít bị thay đổi về giá do ảnh hưởng từ thị trường.
- Nếu β > 1 nghĩa là mức biến động của chứng khoán cao hơn mức biến động của thị trường chứng khoán. Điều này đồng nghĩa với việc tài sản này có mức độ sinh lời cao hơn và cũng đi kèm với rủi ro khá lớn.
Ví dụ:
- Beta của cổ phiếu X = 1.2 thì ta có thể hiểu là cổ phiếu có biến động cao hơn thị trường 20%.
- Beta của cổ phiếu Y = 3 tức là cổ phiếu B có mức biến động cao gấp 3 lần thị trường.
Các ưu, nhược điểm của hệ số Beta
1. Ưu điểm của Beta
– Beta có thể giúp các nhà đầu tư nhận định được trong thời điểm hiện tại, cổ phiếu có đang đi cùng hướng với thị trường hay không.
– Beta cũng giúp đánh giá được mức độ biến động của cổ phiếu so với thị trường chung.
– Đây còn là tham số quan trọng trong mô hình định giá tài sản vốn (CAPM). Nhà đầu tư thông qua mô hình này sẽ nhận định được liệu tài sản đó được định giá thấp hay cao hơn giá trị thực của nó.
2. Nhược điểm của Beta
Việc phân tích hệ số Beta sẽ giúp nhà đầu tư xác định đúng đối tượng cổ phiếu phù hợp với khẩu vị đầu tư của bản thân nhờ vào việc so sánh được về mức độ biến động giá cổ phiếu của doanh nghiệp với mức độ biến động chung trong thị trường chứng khoán.
Một giả thiết được đưa ra về lý thuyết của hệ số Beta, đó là tỷ suất sinh lời của cổ phiếu sẽ tuân theo phân phối chuẩn. Nhưng trong thực tế thì thị trường tài chính thường xuyên có những biến động rất khó lường và không phải lúc nào chúng cũng tuân theo phân phối chuẩn. Vì vậy, việc sử dụng hệ số beta để dự đoán xu hướng giá của cổ phiếu không phải luôn luôn chuẩn.
Chẳng hạn, một cổ phiếu có chỉ số Beta thấp thì có thể cổ phiếu này đang trong xu hướng giảm chậm rãi. Việc thêm cổ phiếu này vào danh mục đầu tư sẽ làm giảm độ chuẩn của danh mục đầu tư nhưng lại không làm giảm mức thua lỗ kỳ vọng.
Ngược lại, nếu một cổ phiếu có chỉ số Beta cao và có thể nó đang trong một xu hướng tăng nhanh. Việc thêm cổ phiếu này vào danh mục đầu tư có thể sẽ làm giảm mức lỗ kỳ vọng của toàn bộ danh mục. Hơn nữa, Beta cũng không cập nhật thông tin và không dự báo xu hướng mới.
Ví dụ: công ty A thuộc lĩnh vực kinh doanh thực phẩm đã hoạt động lâu dài và có hệ số beta thấp. Nếu công ty này gia nhập vào một ngành mới thì hệ số beta của cổ phiếu này ở thời điểm đó sẽ không phản ánh đầy đủ về mức độ rủi ro của cổ phiếu A nữa.
Chính vì những vẫn đề này mà Beta chỉ thích hợp với các nhà đầu tư theo trường phái ngắn hạn.
Cách tính hệ số Beta
Hệ số β = Cov (Re, Rm) / Var (Rm)
Trong đó:
- Re là tỷ suất sinh lời của mã chứng khoán e.
- Rm là tỷ suất sinh lời của thị trường chung.
- Cov (Re, Rm) là hiệp phương sai giữa tỷ suất sinh lợi chứng khoán e và tỉ suất sinh lợi của thị trường.
- Var (Rm) là phương sai của tỷ suất sinh lợi thị trường.
Ví dụ: Để tính hệ số rủi ro của chứng khoán A với tỷ suất sinh lời 20%, tỷ suất sinh lời của thị trường là 10%, tỷ lệ phi rủi ro của khoản đầu tư là 2%, ta có mức chênh lệch giữa tỉ suất sinh lời của chứng khoán A và tỉ lệ phi rủi ro sẽ là 20% – 2% = 18%. Mức chênh lệch giữa tỉ suất sinh lời của thị trường và tỉ lệ phi rủi ro là 10% – 2% = 8%.
Theo công thức, ta có thể tính hệ số β như sau: Hệ số β = 18/8 = 2,25
Hệ số Beta > 1 đồng nghĩa với việc chứng khoán A có khả năng sinh lời cao, mặc dù nếu đầu tư có thể thu về lợi nhuận cao, nhưng rủi ro cũng sẽ lớn. Vì vậy, nhà đầu tư cần sự tính toán và tìm hiểu kỹ càng theo các tiêu chí khác.
Nếu nhà đầu tư có thể chấp nhận rủi ro cao và có khả năng chịu đựng rủi ro thì nên đầu tư vào chứng khoán A. Ngược lại, nếu nhà đầu tư chỉ có thể chấp nhận rủi ro thấp thì không nên đầu tư vào chứng khoán A.
Hệ số Beta của chứng khoán Việt Nam
Ở thị trường Việt Nam thì hệ số Beta của chứng khoán vẫn còn khá nhiều hạn chế dẫn đến việc Beta chưa thể phản ánh hết được ý nghĩa của nó so với thị trường chứng khoán thế giới. Các hạn chế đang còn tồn tại ở hệ số Beta của chứng khoán trong nước là:
- Số lượng các công ty đáp ứng điều kiện được tính Beta còn đang bị hạn chế.
- Độ lớn của dữ liệu lịch sử mới chỉ có 2 năm, điều này là chưa đủ để đảm bảo cho sự ổn định về dữ liệu khi xác định hệ số Beta.
- Tính cập nhật còn hạn chế, thông tin mà các công ty công bố có chất lượng chưa cao.
- Hệ số thị trường Vn-Index vẫn chưa đủ điều kiện để đại diện phản ánh cho toàn bộ nền kinh tế của Việt Nam.
Trên đây là những thông tin quan trọng về chỉ số Beta mà bạn đọc không nên bỏ qua trong quá trình tìm hiểu và đầu tư chứng khoán. Trước mọi quyết định đầu tư, hãy đảm bảo rằng bạn đã nắm chắc kiến thức để cho ra những giao dịch đem lại hiệu quả cao. 3Gang hy vọng chúng tôi đã đem lại câu trả lời chi tiết nhất về hệ số beta là gì và xin chân thành cảm ơn quý bạn đọc đã theo dõi bài viết này!
